In het dierenrijk zie je dat de leeuw zijn welpjes achterlaat en doorgaat naar zijn volgende nestje.Mja, dat klopt niet. De mannetjes leeuw loopt nooit weg bij zijn kroost om elders een nieuw ‘nestje’ te starten, dat slaat ook nergens op als je er even over nadenkt. De werkelijkheid is veel gruwelijker. Mannetjes worden hun huis uit verdreven als ze na een paar jaar volwassen zijn, en leiden dan jarenlang een nomadisch bestaan, op zoek naar leeuwinnen. Vaak vinden ze die leeuwinnen in een andere groep, en als ze sterker zijn zullen ze dus eerst de aldaar heersende oudere mannetjes verdrijven. Vervolgens doden ze dan alle welpen jonger dan 9 maanden. De koning der dieren is dus een brute kindermoordenaar.
Infanticide, zoals biologen dat noemen, zorgt er bij de leeuw voor dat de vrouwtjes weer snel opnieuw zwanger kunnen worden. Zo wordt de overwonnen clan per direct ook genetisch overgenomen. Mannetjes hebben immers maar een paar jaar om kinderen te krijgen, dus er is grote evolutionaire druk om zo snel mogelijk nakomelingen te produceren. Mannetjes zullen dus ook nooit zomaar bij hun groep weglopen, zoals Cadan beweert. Het idee dat de mannetjes leeuw zijn hele leven alleen maar in de schaduw ligt te maffen, en van harem naar harem migreert om voort te planten, is niet correct. Sommige mannetjes lukt het zelfs nooit een eigen groep leeuwinnen te bemachtigen, die sterven zonder nageslacht.
Maar dan zegt ze ook iets over de sterke 'genavelstrengelde' band tussen moeder en kind, die bij mannen niet zou bestaan. Daar zou volgens haar dus een alternatief voor moeten zijn, om een band te scheppen. Ze schrijft daarover dan het volgende:
Dat is ook de reden dat kinderen vaak op hun vader lijken na de geboorte – anders zou de vader het kind direct verlaten.Eh, ja, dat klinkt op zich interessant. Maar lijken kinderen inderdaad vaak op hun vader na de geboorte? Ik heb het even opgezocht, en het antwoord is 'nee'. Ik denk dat deze misvatting ontstaan is door een in 1995 door Nature gepubliceerde, en inmiddels achterhaalde, studie van onderzoekers Christenfeld en Hill. Zij bekeken toen in welke mate proefpersonen correct foto’s van vader of moeder en kind met elkaar konden matchen, en hun bevindingen leek de hypothese te ondersteunen dat kinderen meer op hun vaders lijken. Andere onderzoekers hebben nadien echter de bevindingen van Christenfeld en Hill niet kunnen repliceren, en zijn meermaals juist tot de conclusie gekomen dat baby’s in de meeste gevallen evenveel op hun vader als op hun moeder lijken. En soms leken ze inderdaad meer op hun vader of hun moeder, maar dat is niet het resultaat uit 1995.
Dus nee, het is niet zo dat pasgeboren baby's vaak op hun vader lijken. Het overgrote merendeel lijkt op beide ouders, of de moeder. En zelfs als het wel waar was, dan zou je verwachten dat er ook veel vroeger gescheiden wordt dan nu. Als overspel een voorname reden zou zijn het gezin te verlaten, dan zouden de mannen dat doen rond de leeftijd waarop de kinderen geboren worden. Nietwaar? Maar volgens het CBS is de gemiddelde leeftijd waarop echtparen scheiden tegen de 50 jaar, en dan krijgen vrouwen doorgaans allang geen kinderen meer. Echter, met dergelijke data moet je voorzichtig zijn in het trekken van conclusies. Een gemiddelde zegt immers niets over de spreiding van de leeftijd waarmee dat gemiddelde is berekend, en je moet ook oppassen voor spurieuze correlaties. Vat het dus meer op als een voorbeeld om te illustreren hoe problematisch het kan zijn om met voldoende zekerheid iets in algemeenheid over dit soort zaken te zeggen.
Van slecht vaderschap springt Cadan vervolgens over op grof geweld. Elke 8 dagen wordt een vrouw omgebracht door haar ex-partner, schrijft ze. Ik ga ervan uit dat deze tragische statistiek klopt. Candan gaat echter voorbij aan het feit dat meer vrouwen dan mannen zich schuldig maken aan kindermishandeling. Verklaar dat maar eens met die zogenaamde sterke navelstreng connectie tussen moeder en kind. Maar als het aankomt op seksueel geweld/misbruik, zijn vrouwen daarentegen juist zelf weer twee keer zo vaak slachtoffer. Kijk je anderzijds naar de kans om ooit met een of ander geweldsdelict in aanraking te komen, dan zijn mannen weer vaker slachtoffer. Gaat het echter om huiselijk geweld, dan zijn zowel vrouwen als mannen daar even vaak aan schuldig. Verrassend.
Het hangt er kennelijk maar net vanaf waar je naar kijkt, naar welk percentage van wat. Misbruik is evident uitermate complexe problematiek, met ingewikkelde onderliggende psychologische en socio-economische componenten. Wat mij duidelijk lijkt is dat in het algemeen nogal wat mensen gedragsproblemen kunnen vertonen. Jong en oud, arm en rijk, zwart en wit, man en vrouw. Om zowel sterk uiteenlopende als sterk overeenkomde redenen. De enorme heterogeniteit van redenen en achtergronden die geweld motiveren wordt volstrekt geen recht gedaan door makkelijke vereenvoudigingen.
Dat vrouwen in de afgelopen jaren kennelijk in toenemende mate slachtoffer zijn is absoluut een maatschappelijk probleem die alle aandacht verdient. Maar dat rechtvaardigt niet om dan maar lekker makkelijk te zeggen dat moeders meestal goed zijn en vaders meestal slecht, kennelijk deels op basis van het iets te vaak kijken naar "The Lion King" op Disney+. Femicide is meer dan alleen die 'battle of the sexes', of slechte ervaringen met vaders. Femicide is letterlijk de moord van vrouwen met als voornaamste reden dat ze vrouw zijn. Altijd maar weer met die ‘mannen versus vrouwen’ clichés smijten—doorspekt met allerlei pseudowetenschappelijke moederinstinct-, navelstreng-, of moedermelk-theorieen—heeft daar weinig tot niets mee te maken. Bovendien, wat zullen homostellen hier ook wel niet van denken? Impliceert Cadan dat mannenkoppels meestal geen goede ouders zijn, want alleen vrouwen kunnen een sterke band met hun kinderen hebben? Onzin, mag ik hopen. En Cadan heeft natuurlijk ook redelijk wat eigen bagage in haar eigen familie, hetgeen ze gelukkig ook eerlijk vermeldt. Blijft juist daarom belangrijk om niet de statistische feiten uit het oog te verliezen, of daar in ieder geval niet selectief uit te bloemlezen. De meeste vaders zorgen gewoon prima voor hun kinderen, zouden zelfs alles voor hun kinderen doen, en vertrekken zeker niet zomaar met de noorderzon.
Dat gezegd hebbende, de demonstratie tegen feminicide is wat mij betreft net zo gerechtvaardigd als, bijvoorbeeld, een demonstratie tegen racistisch gemotiveerde moorden. Het gebeurt absoluut, en verdient absoluut aandacht. Maar laat vaderdag er buiten, dat heeft er verder niets mee te maken.
Reacties